Spatial (=χωροταξικός) design
- Αναστασία Αυγείτα
- Mar 11, 2021
- 3 min read
Updated: Mar 16, 2021

Τι είναι Spatial design;
Spatial design ή αλλιώς χωροταξικός σχεδιασμός είναι μια σχετικά καινούρια έννοια στον τομέα του σχεδιασμού που ξεπερνά τα όρια των παραδοσιακών ειδικοτήτων, όπως αρχιτεκτονική (architecture), αρχιτεκτονική τοπίου (landscape architecture), σχεδιασμός τοπίου (landscape design), εσωτερική διακόσμηση (interior design), σχεδιασμός υπηρεσιών (service design) καθώς και ορισμένους τομείς της δημόσιας τέχνης, αλλά ταυτόχρονα τις γεφυρώνει και μάλιστα ενθαρρύνει τη συνεργασία και την καινοτομία, τις δύο βασικές δεξιότητες που απαιτούνται στο σημερινό χώρο εργασίας.
Αυτός ο σχεδιασμός επικεντρώνεται στη ροή της κίνησης των ανθρώπων μεταξύ πολλαπλών περιοχών εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος παρέχοντας αξία και κατανόηση ανάμεσα τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό χώρο. Με άλλα λόγια δίνεται έμφαση στη συνεργασία ανάμεσα στους ανθρώπους και στο χώρο, συγκεκριμένα εξετάζεται η έννοια και συγχρόνως η ταυτότητα του τόπου μέσω της σχέσης του με τον άνθρωπο. Ως κλάδος χρησιμοποιεί τη γλώσσα της αρχιτεκτονικής, της διακόσμησης και της αρχιτεκτονικής τοπίου ώστε να γίνεται κατανοητός. Ο χωροταξικός σχεδιασμός χρησιμοποιεί μεθόδους προσέγγισης για να βοηθήσει στην ταυτοποίηση και στον προσδιορισμό του τόπου.

Για τα ελληνικά δεδομένα, ένας πιο επίσημος ορισμός θα μπορούσε να είναι και ο παρακάτω: "Ο χωροταξικός σχεδιασμός έχει ως αντικείμενο την τοποθέτηση των διαφόρων λειτουργιών στο εσωτερικό των εγκαταστάσεων και αποτελεί μέρος του γενικότερου προβλήματος σχεδιασμού παραγωγικών συστημάτων. Αναφέρεται στη χωροταξική διευθέτηση των μηχανημάτων, του λοιπού εξοπλισμού και του ανθρώπινου δυναμικού στις διάφορες θέσεις και επίπεδα του κυρίως παραγωγικού χώρου μιας μονάδας και γενικά στη μελέτη των παραγωγικών και λοιπών διαδικασιών σε σχέση με το χώρο. Ο χωροταξικός σχεδιασμός σχετίζεται άμεσα και με τη διαχείριση υλικού, αφού σκοπεύει στην εξασφάλιση ικανοποιητικών συνθηκών ροής των υλικών εντός του παραγωγικού συστήματος".
Ποιο είναι το σπουδαιότερο χαρακτηριστικό του spatial design;
Ο χώρος είναι όπου συναντάμε εμπειρίες, πραγματικούς ανθρώπους και δημιουργούμε αναμνήσεις. Σύμφωνα με τον Michael Keller της ομάδας Blackspace, ο χώρος είναι ένας σημαντικός παράγοντας, "...ό,τι βιώνουμε είναι σε ένα χώρο με αποτέλεσμα να γίνεται μέρος του DNA μας". Ακόμα, πιστεύει πως ο χώρος διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο για την εμπειρία των πελατών. Ουσιαστικά αποτελεί το αποκορύφωμα της δημιουργίας αναμνήσεων που ο ψηφιακός χώρος δεν μπορεί να πραγματοποιήσει. Ωστόσο, οι ψηφιακές δυνατότητες χρειάζεται να θεωρηθούν μέρος του ταξιδιού του πελάτη.

Η εμπειρία που δημιουργείται από την εκάστοτε εταιρία έχει ως κύριο στόχο να εξυπηρετήσει τον πελάτη. Άρα, δεν ενδιαφέρει τόσο εάν είναι ωραία μια εμπειρία αλλά εάν λειτουργεί και καλύπτει τις ανάγκες των πελατών. "Ζούμε σε μια εποχή που οι εταιρίες πρέπει να έχουν συναρπαστικές και αξέχαστες εμπειρίες, προκειμένου να δημιουργηθούν ισχυρές συνδέσεις με τους πελάτες και τους υπαλλήλους". Είναι, λοιπόν ζωτικής σημασίας η εταιρία να συνδέεται με τις καταναλωτικές αξίες και τα ενδιαφέροντα για να δημιουργήσει αυτές τις εμπειρίες. Όταν παρατηρεί κάποιος έναν φυσικό χώρο, δεν είναι σημαντικό μόνο το πώς μοιάζει, αλλά πώς χρησιμοποιείται, πώς συνδέεται με τον καταναλωτή, πώς μπορεί να ωφελήσει τη ζωή του και πώς επικοινωνεί η επωνυμία.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Είναι αυτονόητο ότι ο χώρος θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στο σχεδιασμό αλλά και στο αποτέλεσμα που θα λάβει ο πελάτης. "Ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιούμε το χώρο και αλληλοεπιδρούμε με αυτόν είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη ενός επιτυχημένου σχεδίου. Είτε πρόκειται για τη διάταξη ενός μουσείου, είτε για την επέκταση μιας οικίας, ο σχεδιασμός κατευθύνεται και επηρεάζεται από το πώς θα χρησιμοποιήσουμε το χώρο, το πώς θα κινούμαστε και ταυτόχρονα το ποιες δραστηριότητες θα διεξάγουμε μέσα σε αυτόν".
Επίσης, πρέπει να ληφθεί υπόψιν, στην περίπτωση του εκθεσιακού περιπτέρου ή του χώρου λιανικής, η αλληλεπίδραση που δημιουργείται ανάμεσα στον πελάτη με το προϊόν και στον πελάτη με την επωνυμία. Περιγράφοντας δυο διαφορετικές συνθήκες είναι αναμενόμενο ότι προκύπτουν διαφορετικοί στόχοι στους οποίους θα βασιστεί η μελέτη σχεδίασης. Για παράδειγμα, παρακάτω ακολουθεί ένα οργανόγραμμα ενός καταστήματος κοσμημάτων, το οποίο παρουσιάζει το πού και πώς αλληλοεπιδρούν οι άνθρωποι με τις διάφορες περιοχές.

Οι διαφορετικές περιοχές/χώροι έχουν διαφορετικούς σκοπούς. Το παραπάνω παράδειγμα επιδεικνύει ακριβώς το πώς ο πελάτης θα κινηθεί και θα αλληλοεπιδράσει με την επωνυμία και το προϊόν. Ξεκινώντας, άρα, με την ανάλυση της χρήσης του χώρου από τους χρήστες είναι δεδομένη η επίτευξη ενός λειτουργικού σχεδίου. Στη συνέχεια θα δημιουργηθούν οι εμπειρίες που είναι το κλειδί για τη σύνθεση μιας αξέχαστης και διαρκούς ανάμνησης.
Αυτός είναι και ο στόχος. Μέσω των εμπειριών να γεννηθούν αναμνήσεις, οι οποίες θα βοηθήσουν στην κατανόηση του τι ψάχνει ο πελάτης. Επίσης, θα υποδείξουν διάφορες εναλλακτικές λύσεις για πώς το προϊόν θα βελτιώσει και θα ωφελήσει τη ζωή του πελάτη. Τέλος, θα ενθαρρύνουν το στάδιο της τελικής αγοράς αλλά και την επανάληψη επίσκεψης / αγοράς (που είναι και το ζητούμενο).
Πηγές
Comments